سلام زائران خارجی به «بچه‌های امام رضا (ع)»

باشگاه خبرنگاران جوان – نامش محمدحسام حاجی فرج الله است؛ دانشجوی رشته ادبیات فارسی؛ همین. بخشی از خاطرات او را در کتاب فصل باران خوانده بودم که چگونه در زمانی که همه دل‌های عاشقان حسینی رو به کربلا و پیاده‌روی اربعین روان است، او و گروهی از نیرو‌های جهادی عازم شرقی‌ترین استان یعنی سیستان و بلوچستان شده‌اند تا به زائران هندی و پاکستانی اربعین خدمت کنند.

او در کتاب فصل باران در روایت «شیرچای پاکستانی و کلوچه زابلی» درباره دوری این مسیر نوشته بود «داشتیم به دورترین نقطه ایران می‌رفتیم؛ دورترین نقطه از پایتخت. سیستان و بلوچستان استان شگفت انگیزی است. از زاهدان که از لحاظ جغرافیایی حدوداً مرکز استان است تا چابهار که در نقطه جنوبی استان قرار دارد حدود هشت ساعت راه است؛ ۶۵۰ کیلومتر. فاصله‌ای بیشتر از تهران تا تبریز.»

با حاجی فرج الله یک گفت و گوی تلفنی داشتم، با خواندن روایت او در کتاب فصل باران، انتظارم این بود که با یک نیروی جهادی جاافتاده و باتجربه صحبت کنم که دست کم بیش از ۳۰ فصل باران را پشت سر گذاشته باشد درحالی که با یک جوان ۲۵ ساله صحبت می‌کردم که امسال حسرت کربلا رفتن و خدمت به زائران هندی و پاکستانی بر دلش مانده بود.

صحبت از امام رئوف که به میان آمد این نیروی جهادی به خبرنگار معارف ایرنا گفت: زائران پاکستانی، ایران را سرزمین امام رضا می‌دانند و هنگامی که ایرانی‌ها را می‌بینند، می‌گویند بچه‌های امام رضا و با خوشحالی و گریه روی مردم را می‌بوسند.

او گفت که ۹۰ درصد زائرانی که به قصد پیاده‌روی اربعین وارد ایران می‌شوند، بدون زیارت مشهد به وطن خود برنمی گردند در حالی که سفر مشهد برای این زائران یک هفته طول می‌کشد. زائران پاکستانی و هندی از شرق کشور و مسیر جنوبی جاده‌های پاکستان به سمت ایران می‌آیند و از مرز‌های میرجاوه و ریمدان در مرز‌های استان سیستان و بلوچستان وارد کشور می‌شوند و برخی ابتدا به مشهد می‌روند و سپس عازم کربلا می‌شوند و برخی هنگام برگشت به مشهد می‌روند.

نکته جالب صحبت‌های این خادم زائران پاکستانی و هندی اربعین این بود که برای زیارت کربلا حتی خودروی خود را می‌فروشند. محمد حسام گفت: وقتی با این زائران صحبت می‌کردیم، اکثرشان اینگونه بودند که زمین یا خودرویی فروخته بودند تا به کربلا بروند. اینگونه نیست که آن‌ها برای سفر اربعین پس اندازی داشته باشند و بخواهند به کربلا بروند.

وی به مشکلات راه و مسیر این زائران اشاره کرد که سفری از کشمیر یعنی شرقی‌ترین منطقه پاکستان دارند و افزود: زیارت کربلا برای آن‌ها به قدری مهم است که سرمایه یا پس‌انداز‌های اندک خود را برای آن هزینه می‌کنند.

وی اضافه کرد: اکثر آنها از نظر مالی فقیر هستند و در این سفر طولانی گاهی ۳۰ تا ۴۰ روز در مسیر هستند و از جاده‌های ناامن در پاکستان عبور می‌کنند و حدود هزار کیلومتر از کشمیر تا ایران و سپس هزار کیلومتر از ایران تا عراق را طی می‌کنند.

او از حال و هوای خدمت رسانی به این زائران گفت که چگونه خاک زاهدان و میرجاوه حس عجیبی به زائران ایرانی می‌دهد «و انسان احساس می‌کند بیشتر مهمان بوده تا میزبان و این نکته مهمی است که ما هم می‌توانیم میزبانی و از زائران دیگر سرزمین‌ها پذیرایی کنیم».

صحبت از خدمت رسانی به زائران در اربعین امسال به میان آمد که آهی کشید و گفت امسال به دلیل شرایط ناامنی جاده‌های پاکستان، وزیر کشورشان اعلام کرد که مرز زمینی بسته است و زائران پاکستانی فقط از طریق هوایی می‌توانند به عراق بروند.

وی با بیان این که «امسال حسرت کربلا بر دل بسیاری از آن‌ها ماند.» حال و روز خودش را هم اینگونه بیان کرد که «ما هم غصه خوردیم و به کربلا نرسیدیم. حتی برای میرجاوه بلیط گرفته بودیم ولی نشد».

محمد حسام از مشکلات سفر زائران پاکستانی گفت که هر سال به گونه‌ای سنگ اندازی وجود دارد. یک بار سیل آمد و یکی دو سال هم راه نمی‌دادند و مدتی هم اتوبوس نمی‌دادند. او به رایزنی‌های مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور و وزارت امور خارجه برای باز شدن این مسیر اشاره کرد و در یک جمله اینگونه گفت «این مسیر یک مسیر پرماجراست و این سختی‌ها به خلوص این سفر خیلی کمک می‌کند».

از حاجی فرج الله درباره آمار زائران اربعین که از سیستان و بلوچستان وارد کشور می‌شوند، پرسیدم که گفت: هر سال طی دو تا سه هفته ۵۰ تا ۶۰ هزار نفر از دو مرز میرجاوه و ریمدان وارد کشور می‌شوند.

وی به وضعیت میرجاوه اشاره کرد و گفت که در ایام همه‌گیری کرونا به همت آستان قدس رضوی یک زائرسرای مجهز ساخته شد و با امکانات و تجهیزات و محوطه‌ای جذاب از نظر معماری و امکانات به زائران خدمت رسانی می‌کند و اگرچه مرز میرجاوه خوب است؛ مسیر زائران چند ساعت دور می‌شود و اکثرا ترجیح می‌دهند از مرز ریمدان در جنوبی‌ترین نقطه مرزی عبور کنند.

این خادم زائران به مشکلات مرز ریمدان هم گریزی زد و گفت که این مسیر تا سه سال پیش مرز ترانزیت خودرو‌های سنگین بوده، امکانات خاصی ندارد و محل استراحت زائران در حد چادر و پنکه‌های آب پاش است که البته در سال‌های اخیر استقبال از ریمدان بیشتر بوده تا میرجاوه.