در سال‌های اخیر، مباحث قوم‌گرایی و تفرقه‌انگیزی قومی به یکی از مسائل چالش‌برانگیز در جوامع مختلف، از جمله ایران تبدیل شده است. ایران با تاریخ و فرهنگی غنی و متنوع، خانه‌ بیش از 80 میلیون نفر از اقوام و فرهنگ‌های مختلف است که با تنوع زبانی، مذهبی و قومی، به همزیستی مسالمت‌آمیز و هم‌افزایی در حوزه‌های مختلف پرداخته‌اند. با این حال، در برخی مواقع، عناصر تفرقه‌افکن به‌دنبال ایجاد شکاف‌های  قومی هستند که این امر می‌تواند به تهدیدی برای وحدت و انسجام ملی تبدیل شود.

در برابر این خطرات، کارشناسان و نهادهای فرهنگی و اجتماعی بر این باورند که باید تمام تلاش خود را برای نفی این اقدامات و نهادینه‌سازی هویت مشترک ایرانی به‌کار گیرند. به عقیده بسیاری از تحلیلگران، سیاست‌های قوم‌گرایانه نه‌تنها باعث آسیب به وحدت ملی می‌شود بلکه قادر است جامعه را از مسیر پیشرفت و همگرایی به‌سمت انشقاق و بحران‌های درونی هدایت کند.

ضرورت توجه به همگرایی ملی و تفاوت‌های فرهنگی

به‌جای تقویت تفاوت‌ها، نیاز است که ایران به‌عنوان یک کشور با تاریخ طولانی از همزیستی اقوام مختلف، به دنبال تقویت نقاط مشترک و همگرایی ملی باشد. جامعه ایرانی باید بر غنای فرهنگی خود تاکید کند و این تنوع را نه‌تنها به‌عنوان یک چالش، بلکه به‌عنوان یک نقطه قوت و فرصت برای رشد و پیشرفت بیشتر بداند.

رهبری خردمندانه و سیاست‌های ملی‌گرایانه‌ای که به‌دنبال برابری و عدالت اجتماعی برای همه اقوام ایرانی باشد، می‌تواند مسیر را برای هم‌افزایی بیشتر در عرصه‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی هموار کند. از همین رو، نهادهای آموزشی و رسانه‌ها باید در راستای ترویج این پیام فعالیت کنند که وحدت ملی به معنای فراموش کردن تفاوت‌ها نیست، بلکه شناخت و احترام به آن‌ها و استفاده از آن‌ها برای ساختن ایران قوی‌تر و یکپارچه‌تر است.

ایران بدون مرزبندی‌های کاذب

برای آینده ایران، تداوم این مسیر و تلاش برای زدودن اثرات منفی قوم‌گرایی نیازمند هم‌دلی و همکاری همه اقشار جامعه است. مقامات و رهبران باید با به‌کارگیری راهکارهای کارآمد در راستای همبستگی ملی و جلوگیری از تفرقه، به‌ویژه در دنیای پیچیده امروز که بیشتر از هر زمان دیگری به‌دنبال تفرقه‌افکنی است، برای استحکام بیشتر وحدت ایران در داخل و در عرصه‌های بین‌المللی گام بردارند.

در این میان، هر ایرانی، فارغ از قومیت، زبان و مذهب خود، باید احساس کند که در یک وطن مشترک زندگی می‌کند و نقش مهمی در ساختن آینده‌ای روشن برای ایران ایفا می‌کند.