قطر به گرمای سوزانش معروف است، اما به‌لطف پیاده‌سازی سیستمی منحصربه‌فرد در ورزشگاه‌های این کشور، طرفداران فوتبال به هنگام تماشای مسابقات جام جهانی نگران گرمای هوا نخواهند بود. مغز متفکر سیستم خنک‌کننده‌ی ورزشگاه‌های قطر می‌گوید این سیستم به استاندارد جدیدی برای رویدادهای ورزشی بزرگ تبدیل خواهد شد.

دکتر سعود عبدالعزیز عبدالغنی، متولد سودان، با حضور در ورزشگاه ۴۰٬۰۰۰ نفری الجنوب در قطر که برای مسابقات جام جهانی ۲۰۲۲ فوتبال ساخته شده است از نحوه‌ی خنک کردن ورزشگاه‌های فوتبال در گرمای قطر گفت.

دکتر سعود، معروف به «دکتر کول»، توضیح داد که خنک کردن ورزشگاه‌های فوتبال مثل خنک کردن وسایل نقلیه‌ی موتوری است. او ۱۳ سال روی سیستم خنک‌کننده‌ی مبتنی‌بر انرژی خورشیدی کار کرده است، سیستمی که به ادعای دکتر سعود، بازیکنان و چمن را سالم نگه می‌دارد و در ورزشگاه‌های شلوغ حتی بوی عرق را از بین می‌برد.

دمای هوا در تابستان‌های داغ قطر تا ۵۰ درجه‌ی سانتی‌گراد نیز بالا می‌رود. به همین دلیل فیفا تصمیم گرفت مسابقات جام جهانی ۲۰۲۲ را به جای تابستان در پاییز برگزار کند. حتی با وجود کاهش میانگین دمای هوا به ۲۵ درجه‌ی سانتی‌گراد در پاییز، همچنان هوای خنک به درون ورزشگاه‌های قطر دمیده می‌شود. هفت مورد از هشت ورزشگاهی که برای مسابقات جام جهانی استفاده می‌شوند سیستم خنک‌کننده‌ی کربن‌خنثی دارند، به این معنا که سیستم خنک‌کننده‌ی ورزشگاه‌ها هیچ گاز مضری به درون هوا وارد نمی‌کند.

دکتر کول مغز متفکر فناوری‌هایی است که خنک کردن فضاهای باز مثل ورزشگاه را امکان‌پذیر می‌کنند. او می‌گوید برای طراحی فناوری‌های موردبحث از مقاله‌ی دوره‌ی دکتری خود که به سیستم تهویه‌ی هوا در خودروها ارتباط داشته،‌ الهام گرفته است: «این فناوری‌های خنک‌کننده از همان ابزارها استفاده می‌کنند، اما در مقیاسی بسیار بزرگ‌تر.»

ورزشگاه‌های پیشرفته‌ی قطر با استفاده از ترکیبی از عایق‌گذاری و آنچه که دکتر سعود «خنک‌سازی هدفمند یا نقطه‌ای» خطاب می‌کند، در نقش محیطی بسته ظاهر می‌شوند که حبابی از سرما در داخل آن‌ها وجود دارد. سیستم خنک‌سازی نقطه‌ای به پژوهشگران قطری امکان می‌دهد صرفاً در نقاطی از ورزشگاه که مردم و بازیکنان حضور دارند، فرایند خنک‌سازی را انجام دهند.

ورزشگاه‌های قطر افزون‌بر خنک کردن هوا، آن را تصفیه می‌کنند

هوای خنک ازطریق مجراهایی که در محل نشستن مردم قرار دارند و همچنین نازل‌های بزرگ نزدیک زمین مسابقه، به درون ورزشگاه دمیده می‌شود. سپس هوای خنک‌شده با استفاده از تکنیک گردش هوا به سمت مجراها کشیده می‌شود، مجددا خنک می‌شود و پس از فیلتر شدن، مجدداً به درون محیط ورزشگاه برمی‌گردد.

دکتر سعود می‌گوید: «ما هوا را صرفاً خنک نمی‌کنیم، بلکه آن را تمیز می‌کنیم. ما فرایند تصفیه‌ی هوا را برای تماشاگران انجام می‌دهیم. افرادی که آلرژی دارند، در ورزشگاه‌های ما با مشکل مواجه نخواهند شد. ما در ورزشگاه‌های خود پاک‌ترین و خالص‌ترین هوای ممکن را داریم.» دکتر سعود ادامه می‌دهد: «بازیکنان بهترین تجربه‌ی زندگی‌شان را حس خواهند کرد.» حسگرهایی که در سراسر ورزشگاه‌ها حضور دارند دما را ثابت نگه می‌دارند و جریان هوا را کنترل می‌کنند.

فناوری خنک‌کننده‌ای که توسط دکتر سعود طراحی شده به‌طور تخمینی ۴۰ درصد پایدارتر از تکنیک‌های قبلی است. به‌لطف راهکارهای دکتر سعود، فرایند خنک‌سازی ورزشگاه‌ها تنها دو ساعت پیش از شروع رسمی مسابقه، آغاز می‌شود. این موضوع باعث می‌شود انرژی موردنیاز برای خنک کردن محیط ورزشگاه بسیار کمتر از راهکارهای دیگر باشد.

جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ بیست و دومین جام جهانی است که از۳۰ آبان تا ۲۷ آذر ۱۴۰۱ در کشور قطر برگزار خواهد شد. این اولین باری است که کشوری عربی از خاورمیانه میزبانی این مسابقات را برعهده دارد. / مهر