قطره قطره تا مرگ!
خبرگزاری مهر – مجله مهر: نوار غزه، سال‌هاست در محاصره شدید رژیم غاصب اسرائیل قرار دارد. محاصره‌ای که نه‌فقط اقتصاد، که حتی ابتدایی‌ترین مؤلفه‌های زیستن را در هم شکسته. یکی از دردناک‌ترین جلوه‌های این رنج، نبود آب سالم است؛ بحرانی که به‌گفته سازمان‌های حقوق بشری، به فاجعه انسانی تبدیل شده است. روایت‌هایی که شبکه الجزیره از دل این بحران منتشر کرده، از مادران، پزشکان، معلمان، کارگران و کودکان غزه حکایت دارد؛ مردمی که هر روز برای زنده ماندن، با تشنگی و بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند.
در خبرها هشدار می‌دهند که بیش از ۹۷ درصد آب موجود در شبکه آبرسانی غزه برای شرب غیرقابل استفاده است. این آب‌ها به دلیل شوری بالا، وجود نیترات‌ها، باکتری‌ها و فلزات سنگین مانند سرب و گوگرد، تهدیدی جدی برای سلامت عمومی به شمار می‌روند. از سال ۲۰۰۷ با محاصره غزه توسط اسرائیل ورود تجهیزات لازم برای تعمیر یا نوسازی زیرساخت‌های آبی توسط این رژیم، به شدت محدود شده است. این محدودیت‌ها، همراه با تخریب گسترده زیرساخت‌های آبرسانی در اثر حملات نظامی، به ویژه از سال ۲۰۲۳، وضعیت را وخیم‌تر کرده است.
کمبود سوخت و برق نیز باعث شده ایستگاه‌های پمپاژ آب و تصفیه‌خانه‌ها از کار بیفتند. در نتیجه، بسیاری از ساکنان غزه به ناچار از آب آلوده و غیربهداشتی استفاده می‌کنند که خطر ابتلاء به بیماری‌های واگیر را به شدت افزایش داده است. به گفته بشرا خلیلی، مسئول سیاست‌گذاری آکسفام در غزه، برخی از ساکنان حتی بدون یک قطره آب سالم به زندگی ادامه می‌دهند و در شرایطی غیرقابل تحمل به سر می‌برند.
در انتظار یک تانکر آب
یکی از دردناک‌ترین روایت‌ها، داستان مادرانی است که برای تأمین آب سالم برای فرزندانشان با مشکلات عدیده‌ای مواجه‌اند. فاطمه، مادری ۳۲ ساله در اردوگاه نصیرات می‌گوید: «ما روزها منتظر می‌مانیم تا شاید یک تانکر آب به اردوگاه برسد. گاهی آب آن‌قدر کثیف است که نمی‌توانیم آن را به بچه‌ها بدهیم، اما چاره‌ای نداریم.» او توضیح می‌دهد که فرزندانش به دلیل مصرف آب آلوده بارها دچار اسهال و عفونت‌های گوارشی شده‌اند. در گزارش‌های الجزیره هم آمده است که در سال ۲۰۲۴، وزارت بهداشت غزه بیش از ۳۱۵۰ مورد بیماری ناشی از آب آلوده را ثبت کرده که اکثراً کودکان بوده‌اند
کودکان، آسیب‌پذیرترین گروه در این بحران، از بیماری‌هایی مانند اسهال و عفونت‌های پوستی رنج می‌برند. یکی از پزشکان بیمارستان الشفاء می‌گوید: «ما هر روز کودکانی را می‌بینیم که به دلیل کم‌آبی و مصرف آب ناسالم دچار سوءتغذیه و بیماری‌های گوارشی شده‌اند. این یک فاجعه است که می‌توانست با دسترسی به آب سالم از آن جلوگیری شود.
در میان محاصره محمد، یک کارگر ساختمانی ۴۵ ساله در شمال غزه می‌گوید: «قبل از جنگ، ما حداقل می‌توانستیم آب را از چاه‌های محلی تأمین کنیم، اما حالا بیشتر چاه‌ها تخریب شده‌اند. من مجبورم روزانه چند کیلومتر پیاده‌روی کنم تا شاید مقداری آب برای خانواده‌ام پیدا کنم.» او اضافه می‌کند که گاهی اوقات مجبور شده‌اند آب شور دریا را برای شست‌وشو استفاده کنند، که باعث مشکلات پوستی در میان اعضای خانواده‌اش شده است.
این روایت‌ها نشان‌دهنده تلاش بی‌وقفه مردم غزه برای بقا در شرایطی است که حتی ابتدایی‌ترین نیازهای انسانی، مانند دسترسی به آب، به یک چالش روزانه تبدیل شده است. هانی محمود می‌گوید، غزه به «اردوگاهی بزرگ برای کار اجباری» تبدیل شده، جایی که مردم برای دسترسی به یک لیتر آب سالم باید ساعت‌ها در صف بایستند یا جان خود را به خطر بیندازند.
بحران آب نه تنها سلامت جسمی، بلکه سلامت روانی ساکنان غزه را نیز تحت تأثیر قرار داده است. ساره، یک معلم ۲۸ ساله است که می‌گوید: «ما دیگر حتی نمی‌توانیم به آینده فکر کنیم. وقتی آب برای نوشیدن نداریم، چطور می‌توانیم به درس و مدرسه فکر کنیم؟ بچه‌هایم از من می‌پرسند چرا نمی‌توانند مثل بچه‌های دیگر دنیا حمام کنند. من چه جوابی به آنها بدهم؟» این ناامیدی و احساس درماندگی در میان بسیاری از ساکنان غزه مشترک است., وضعیت به گونه‌ای بغرنج است که ۹۰ درصد کودکان در بیمارستان‌های غزه علائم اضطراب و استرس پس از سانحه را نشان داده‌اند، که بخشی از آن به دلیل نبود آب و شرایط غیربهداشتی است.
پیامدهای زیست‌محیطی و انسانی
بحران آب در غزه تنها یک مسئله بهداشتی نیست؛ این بحران پیامدهای گسترده زیست‌محیطی و انسانی نیز به همراه داشته است. تخریب سیستم‌های فاضلاب باعث شده فاضلاب خام به دریاچه‌ها و سواحل غزه سرریز شود، که این امر اکوسیستم دریایی را به خطر انداخته و خطر شیوع بیماری‌های واگیردار را افزایش داده است. سازمان آکسفام در بیانیه‌ای، اعلام کرد که شیوع بیماری‌های ناشی از آب آلوده در غزه در حال افزایش یافته است.
غزه و محدودیت‌های ورود کمک‌های بشردوستانه، امکان بازسازی زیرساخت‌های آبی را از بین برده است. از آغاز آتش‌بس موقت در سال ۲۰۲۴ تا ژانویه ۲۰۲۵، تنها ۷۹۲۶ کامیون کمک وارد غزه شده که بخش عمده آن مواد غذایی بوده و تجهیزات لازم برای بازسازی سیستم‌های آبرسانی به میزان کافی وارد نشده است. این وضعیت باعث شده مفهوم «تاب‌آوری آبی» در غزه به یک آرمان غیرقابل دسترس تبدیل شود.
تلاش‌های بین‌المللی و موانع پیش‌رو
یونیسف در ژوئن ۲۰۲۴ با اسرائیل قراردادی برای بازسازی یک کارخانه نمک‌زدایی امضا کرد، اما این تلاش‌ها به دلیل ادامه محاصره و حملات نظامی به نتیجه مطلوب نرسیده است. سازمان‌های حقوق بشری مانند دیده‌بان حقوق بشر و عفو بین‌الملل نیز بارها اعلام کرده‌اند که محدود کردن دسترسی به آب سالم در غزه مصداق «مجازات دسته‌جمعی» و نقض حقوق بشر است.
با این حال، موانع سیاسی و نظامی همچنان مانع از رفع این بحران می‌شوند. اسرائیل از ورود تجهیزات لازم برای بازسازی زیرساخت‌ها جلوگیری می‌کند و کمک‌های بشردوستانه به طور سیستماتیک محدود شده‌اند. رژیم صهیونیستی حتی به مراکز توزیع کمک‌ها حمله کرده و آنها را به «کمینگاه مرگ» برای غیرنظامیان تبدیل کرده است.
بحران آب در غزه، فراتر از هر بحران و حتی فراتر از یک مشکل زیست‌محیطی است؛ بلکه باید از آن به‌عنوان یک فاجعه انسانی نام برد که ریشه در محاصره، تخریب زیرساخت‌ها، و سیاست‌های محدودکننده دارد. روایت‌های مردمی از مادران، کودکان، و کارگران غزه نشان‌دهنده عمق رنج و مقاومت آنها در برابر این بحران است. مادرانی که برای یافتن آب سالم برای فرزندانشان ساعت‌ها در صف می‌ایستند، کودکانی که از بیماری‌های ناشی از آب آلوده رنج می‌برند، و خانواده‌هایی که در ناامیدی برای بقا تلاش می‌کنند، تنها بخشی از واقعیت تلخ غزه را نشان می‌دهند. برای رفع این بحران، نیاز به اقدامات فوری بین‌المللی است: رفع محاصره، اجازه ورود تجهیزات بازسازی، و تضمین دسترسی به آب سالم.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!