چالش دانشگاه آزاد با پذیرش دکتری / کیفیت قربانی کمیت می شود

 ظرفیت های دانشگاه آزاد طی چند سال گذشته در دوره های دکتری رشد زیادی داشته و این امر موجب شده تا دغدغه کاهش کیفیت در این دوره ها دو چندان شود چرا که توسعه کمی در دانشگاه ها مستلزم ایجاد زیرساخت های لازم با هدف توجه به کیفیت است.

انتقادها به افزایش ظرفیت های پذیرش در دوره های دکتری دانشگاه آزاد طی چند سال اخیر تا جایی گسترش یافته است که در ماه گذشته موضوع تحقیق و تفحص از دانشگاه آزاد در مجلس شورای اسلامی را کلید زد.

تحقیق و تفحصی که بر محوریت نحوه پذیرش دوره های دکتری دانشگاه آزاد بود و در ۱۷ مهرماه از سوی اکبر رنجبرزاده عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی مطرح شد.

وی در این باره گفته بود: طرح تحقیق و تفحص از دانشگاه آزاد با محوریت نحوه پذیرش دانشجویان در مقطع دکتری این دانشگاه طی سال های ۹۳ و ۹۴ به هیات رئیسه مجلس ارائه شده است و در این راستا در هیات رئیسه مجلس نیز کمیته سه نفره ای تشکیل شده تا به موضوعات تحقیق و تفحص رسیدگی شود.

پذیرش در دوره دکتری بدون دفاع از پایان نامه ارشد!

سطح بالای پذیرش دانشجو دکتری طی سال های گذشته در دانشگاه آزاد به مرحله ای رسیده است که حتی شنیده می شود در یکی از واحدهای این دانشگاه دانشجویانی که موفق به دفاع از پایان نامه خود در مقطع کارشناسی ارشد نشده اند، برای مصاحبه حضوری دکتری دعوت شده و بدون داشتن رزومه علمی در مصاحبه پذیرفته و قرار است بعد از دفاع از پایان نامه ارشد خود در دوره دکتری ادامه تحصیل دهند.

برخی از داوطلبان این دانشگاه نیز عنوان می کنند که در سال گذشته و سال جاری برخی افراد پذیرفته شده در این دانشگاه دارای نمرات منفی در آزمون بوده اند اما موفق به پذیرش در دوره دکتری این دانشگاه شده اند.

از سوی دیگر فلسفه پذیرش دانشجو در دوره های دکتری پژوهش محور براساس داشتن طرح پژوهشی مورد حمایت نهاد و یا یک صنعت است اما به گفته یکی از دانشجویان دکتری دانشگاه آزاد، دانشجویان پذیرفته شده در دکتری پژوهش محور آزاد می توانند عنوان پژوهشی خود را تغییر دهند این درحالی است که پذیرش و روند مصاحبه این افراد براساس طرح پژوهشی اولیه آنها صورت گرفته است.

همچنین دانشجوی دیگری معتقد است در سال ۹۴ در رشته معماری داوطلبان با رتبه ۹۵۰ در تکمیل ظرفیت دعوت به مصاحبه شده اند و در نهایت داوطلبانی با رتبه هایی مانند ۸۷۰ که دارای درصد های منفی و پایین بوده اند پذیرفته شده اند.

این دانشجو تاکید دارد که دانشگاه آزاد برای دوره دکتری رشته معماری در ۴۵ واحد، پذیرش دانشجو دارد.

با وجود آنکه طبق بخشنامه معاونت آموزشی دانشگاه آزاد کلاس های دوره دکتری این دانشگاه باید به صورت ۷ تا ۱۰ نفره تشکیل شود اما افزایش ظرفیت ها در رشته های مختلف موجب شده تا در برخی موارد دانشجویان شاهد برگزاری کلاس هایی با جمعیت زیاد و خارج از بخشنامه معاونت آموزشی این دانشگاه باشند.

دانشجویی معقتد است که امسال پذیرش دانشجو در دوره دکتری رشته حسابداری در دانشگاه های دولتی حدود ۴۵ نفر اعلام شده اما دانشگاه آزاد چندین برابر دانشگاه های دولتی اقدام به پذیرش دانشجو در این رشته کرده است.

اصلاح شاخص های آموزشی دانشگاه آزاد در بازه زمانی مشخص

باوجود آنکه دانشگاه آزاد طی دو سال گذشته اقدام به جذب هیات علمی و در سال جاری نیز حدود ۴ هزار عضو هیات علمی جدید جذب کرده است اما همچنان جامعه آموزش عالی کشور و مسئولان دغدغه توسعه کمی دوره های دکتری این دانشگاه را دارند و معتقدند کمیت نباید فدای کیفیت شود.

حبیب الله دهمرده عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در گفتگو با خبرنگار مهر در این خصوص گفت: به دعوت کمیسیون آموزش مجلس رئیس دانشگاه آزاد در این کمیسیون حاضر شد و نمایندگان معتقد بودند به هیچ قیمتی نباید کیفیت فدای کمیت شود.

وی افزود: دانشگاه آزاد از نظر کمی فعالیت های زیادی داشته است و اکنون باید به موضوع مسائل کیفی و ایجاد نرم های آموزشی بپردازد.

عضو کمیسیون آموزش مجلس خاطرنشان کرد: دانشگاه آزاد باید در یک بازه زمانی منطقی به نحوی حرکت کند که نرم ها و شاخص های این دانشگاه اصلاح شود.

دهمرده با بیان اینکه دانشگاه در بسیاری موارد با ایجاد ظرفیت از خروج دانشجویان برای تحصیل به خارج از کشور جلوگیری کرده است، گفت: اما این دانشگاه باید به سمتی حرکت کند که فعالیتش از نظر کیفی نیز قابل دفاع باشد.

وی تاکید کرد: در آموزش عالی کشور زمانی باید یک رشته راه اندازی شود که زیرساخت های لازم ایجاد رشته مانند استاد، ظرفیت فیزیکی و آزمایشگاهی ایجاد شده باشد.

استانداردهای آموزشی را رعایت کردیم

با وجود تمام دغدغه هایی که طی سال های اخیر برای حفظ کیفیت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی مطرح است اما حمید میرزاده رئیس این دانشگاه معتقد است که استانداردهای آموزشی به صورت کامل در این دانشگاه رعایت شده است.

وی گفت: اکنون به ازای هر یک استاد کمتر از ۲.۶ دانشجو در دوره های دکتری این دانشگاه وجود دارد این در حالی است که دانشگاه هایی مانند صنعتی امیرکبیر، صنعتی شریف و تربیت مدرس به ازای هر استاد ۴ یا ۵ دانشجوی دکتری وجود دارد.

رئیس دانشگاه آزاد همچنین با اشاره به انتقادهای اخیر درباره پذیرش دکتری تاکید کرد: در سال جاری از حدود ۱۱۴ هزار داوطلب دوره دکتری متقاضی این دانشگاه که در کنکور شرکت کردند، تنها حدود ۸ درصد در این دانشگاه پذیرفته و مابقی مردود شده اند.

حمید میرزاده خاطرنشان کرد: حدود ۹۰ درصد متقاضیان دوره دکتری این دانشگاه در سال جاری مردود شده اند که این امر نشان دهنده توجه به استانداردهای آموزشی است.

اظهارات میرزاده در حالی است که انتقادات به عدم ساماندهی و نحوه پذیرش دانشجو در رشته های دانشگاه آزاد به ویژه در مقطع تحصیلات تکمیلی ادامه دارد و همچنان نارضایتی دانشجویان و داوطلبان را به دنبال داشته است